Provisieverbod 2014, hoe zit dat nu precies?

Vanaf 2014 moet de Nederlandse belegger rechtstreeks gaan betalen voor beleggingsadvies en vermogensbeheer. Doordat het provisieverbod per 1 januari in werking treed zullen allerlei (indirect) kosten inzichtelijker worden. Nederlandse banken en vermogensbeheerders zullen daarnaast hard op zoek gaan naar nieuwe bronnen van inkomsten nu de kickback fees verboden worden. Een vergelijkbare wetgeving is overigens als sinds 2013 van kracht in Groot-Brittannië, de RDR.

Wat is nu precies het provisieverbod 2014?

Provisies in relatie tot beleggen worden verboden en beleggers mogen daardoor alleen maar rechtstreeks betalen voor beleggingsdiensten. In het verleden was het “standaard” dat banken, brokers, adviseurs en vermogensbeheerders voor een belangrijk deel inkomsten genereerde uit indirecte provisies en distributie overeenkomsten. Bij veel beleggingsfondsen was de situatie zo dat een gedeelte management fee terug ging naar de distributiepartner, de zogenaamde “kick-back fee”.

Het gaat hier om aanzienlijke bedrag, zo drukt het provisieverbod de opbrengsten volgens BinckBank met €7 tot €8 miljoen.

Welke vergoedingen en fees zijn er verboden?

De AFM gebruikt de volgende definities voor de vijf belangrijkste tariefsoorten:

  1. Kickbacks, bestandsvergoedingen of distributievergoedingen: de vergoedingen die fondsen uitkeren aan beleggingsondernemingen

  2. Retourprovisies: bedragen die door brokers worden uitgekeerd aan beleggingsondernemingen voor het doorgeven van orders (transacties)

  3. Aanbrengvergoedingen: De vergoedingen die beleggingsondernemingen verstrekken voor het aanbrengen van klanten of klantgegevens.

  4. Managementfee: de vergoeding die gerekend wordt door beleggingsfondsen voor de management van het fonds zelf.

  5. Beheervergoedingen: de fee voor vermogensbeheer.


De retourprovisie (categorie 2) wordt per 1-1-2014 direct verboden. Management fee (categorie 4) en beheervergoeding (categorie 5) blijven toegestaan. De categorie 1 kent een overgangsregeling, tot 1-1-2015 mogen distributievergoedingen wel ontvangen worden, maar moeten 1-op-1 doorbetaald worden aan de klanten. Op dit moment is er duidelijk te zien dat banken dit meer en meer doen en fondsen zonder kick-backs aanbieden.

Tenslotte is er nog de aanbrengprovisie. Deze is alleen toegestaan als de vergoeding niet afhankelijk is van het feit of de aangebrachte klant ook daadwerkelijk een overeenkomst aangaat. In de praktijk lijkt dit te gaan resulteren in een lead-vergoeding model met een vaste prijs per lead.

Gevolgen provisieverbod 2014

De betrokken partij, te weten banken, adviseurs, fondsmanagers en vermogensbeheerders zullen op zoek gaan naar nieuwe verdienmodellen en inkomsten. Er is al duidelijk de trend zichtbaar waarbij beleggers in drie categorieën worden verdeeld, te weten:

  • Execution only klanten, c.q. zelf beleggen

  • Beleggen met advies

  • Vermogensbeheer

Naar verwachting zal in de meeste gevallen de belegger een basis tarief gaan betalen, een zogenaamde service fee. Ook zal de belegger gaan betalen voor advies en beheer, bijvoorbeeld bij ING en Rabobank.

Tenslotte is de verwachting dat banken en brokers hun eigen beleggingsproducten en/of huisfondsen gaan ontwikkelen, zoals ABN AMRO en Binck.