Er worden ontzettend veel beleggingsfondsen aangeboden in Europa, zo’n 35.000 verschillende fondsen. Presteert een bepaald fonds beter of minder goed dan vergelijkbare fondsen?

Niemand kan dit nog in zijn eentje opvolgen. De vraag is ook op basis waarvan beleggingsfondsen beoordeeld en vergeleken dienen te worden, dit kan o.a. op de volgende aspecten:

  • Rendement (uit het verleden)
  • Risico’s
  • Risico versus rendement (standaard deviatie, sharpe ratio’s,)
  • Moderne portefeuilletheorie (R-kwadraat, Alpha, Beta)
  • Kosten (TER, omloopsnelheid)
  • Performance t.o.v. de gerelateerde index
  • Omvang en stijl van het beleggingsfonds
  • Kwalitatieve factoren (management, fondshuis, proces)

 

Omdat de gegevens niet allemaal zelf even eenvoudig te verzamelen en te beoordelen zijn, is er bestaansrecht voor onafhankelijke fondsenkeurders, partijen die beleggingsfondsen beoordelen c.q. van ratings voorzien. Internationaal zijn Morningstar, Standard & Poor’s het meest gereputeerd. Op de nederlandse markt zijn ook VEB en  vwd group (voorheen Tijd Beursmedia) bekend.

De analisten van deze organisaties vertalen hun oordeel over de kwaliteit van een beleggingsfonds in een rating. Die drukken ze uit in sterren (morningstar, VEB), letters (S&P, Moody’s) of kronen (VWD group).

 

Morningstar: historische rating

De sterren van Morningstar zeggen iets over de prestaties in de voorbije 36 maanden, vergeleken bij andere fondsen met dezelfde investeringsdoelstelling. Er zijn tientallen categorieën. Het instituut voert ook een correctie uit naar kosten en risico.

Op basis van de historische prestatie krijgt een fonds 1 tot 5 sterren:

ster_1 ster_1ster_1ster_1ster_1: top 10% van de fondsen
ster_1ster_1ster_1ster_1: 22,5% volgende
ster_1ster_1ster_1: 35% volgende
ster_1ster_1: 22,5% volgende
ster_1: 10% laatste

Indien een fonds geen Morningstar rating heeft, kan dit betekenen dat het fonds nog geen drie jaar bestaat. Of dat er niet genoeg informatie beschikbaar is, of er te weinig vergelijkbare fondsen zijn. Of nog, dat het fonds recent zijn aanpak of doelstelling ingrijpend gewijzigd heeft.

 

VWD Group: Tijd Kronen

De kronen geven een indicatie van de prestatie van een fonds tijdens de afgelopen 5 jaar. Ze worden berekend door fondsen binnen hun categorie te vergelijken. Enkel duidelijk omlijnde categorieën komen in aanmerking voor de kronen. Dit betekent dat niet alle fondsen met kronen beoordeeld worden.

De kronen komen tot stand op basis van 4 criteria :
40% van de quotering : regelmaat van de prestatie (jaar op jaar goed presteren)
20% van de quotering : rendement op 5 jaar
20% van de quotering : Sharpe-ratio (risico-gewogen rendement) op 5 jaar
20% van de quotering : prestatie in een neergaande markt (als indicatie voor risico)

Op basis van dit gewogen gemiddelde worden de kronen bepaald. De betekenis van de kronen is:

tijdkroon_1tijdkroon_1tijdkroon_1: 15% beste fondsen in de categorie
tijdkroon_1tijdkroon_1: 35% volgende
tijdkroon_1:35% volgende

De laatste 15% heeft geen kronen.

 

VEB: Rating op basis van kosten, rendement en risico

De ratings van de VEB zijn te vinden op www.veb.net. De informatie over de beleggingsfondsen is voor iedereen toegankelijk. Voordat een beleggingsfonds in aanmerking komt voor deze
VEB-rating, moet het allereerst aan een aantal criteria voldoen. Daarvan is het belangrijkste criterium dat het fonds minimaal drie jaar bestaat. Wanneer dit het geval is, kan een fonds een VEB-rating krijgen van één tot en met vijf sterren, gebaseerd op de kenmerken kosten, rendement en risico. De VEB Fondsenrating eens per kwartaal wordt herzien

Deze drie kenmerken zijn op de volgende manier onderverdeeld:

Kosten (VEB-sterren: één, twee of drie)

  • total expense ratio (TER);
  • omloopfactor (Portfolio Turnover Ratio)

Rendement (VEB-sterren: nul of één)

  • historisch rendement over het afgelopen jaar;
  • historisch rendement over de afgelopen drie jaar.

Risico (VEB-sterren: nul of één)

  • standaarddeviatie, gemeten over de afgelopen drie jaar;
  • maximaal verlies, gemeten over de afgelopen drie jaar.

Aandachtspunten ratings
Het is belangrijk om te bedenken dat zowel de ratings van de VEB als van bijvoorbeeld Morningstar relatief zijn. De toekenning van sterren gebeurt immers vooral door vergelijking met soortgelijke fondsen. Wanneer bijvoorbeeld een opkomend landenfonds vijf sterren krijgt en een aandelenfonds Nederland maar drie, wil dat niet zeggen dat het fonds met het hoogste aantal sterren beter is. Hooguit kan geconcludeerd worden dat het opkomende landenfonds met vijf sterren beter is dan opkomende landenfondsen met minder sterren.